Bierna agresja – Co się za nią kryje i dlaczego ją stosuję?

Bierna agresja (czy pasywna agresja) to sposób wyrażania złości, frustracji lub niezadowolenia. Zamiast wyrażać swoje emocje wprost, osoba stosująca bierną agresję ucieka się do sarkazmu, manipulacji, celowego ignorowania czy odwlekania działań. Pasywna agresja w związku może prowadzić do napięć w relacjach, poczucia niezrozumienia oraz narastających konfliktów.

Dlaczego niektórzy uciekają się do biernej agresji? Skąd bierze się ten mechanizm? Bierna agresja u dorosłych najczęściej wynika z trudności w otwartym wyrażaniu emocji, lęku przed odrzuceniem lub chęci uniknięcia odpowiedzialności.

Bierna agresja – przyczyny

Dlaczego niektórzy ludzie mają skłonność do biernej agresji? Jedną z najczęstszych przyczyn stosowania biernej agresji są doświadczenia z dzieciństwa. Jeśli w domu rodzinnym nie było przestrzeni na wyrażanie emocji, a dzieci były karane za otwarte wyrażanie złości lub niezgody, mogły nauczyć się, że jedynym sposobem na poradzenie sobie z negatywnymi uczuciami jest ich tłumienie lub wyrażanie w sposób ukryty. Inną przyczyną biernej agresji jest lęk przed konfrontacją. Osoby, które boją się kłótni, odrzucenia lub nie chcą narażać się na negatywną reakcję partnera, wolą wyrażać swoje emocje w sposób pośredni. Trudność z otwartym wyrażaniem swoich emocji często jest wynikiem niskiej samooceny. Jeśli ktoś nie wierzy, że jego potrzeby są ważne, może unikać bezpośrednich rozmów i zamiast tego stosować bierną agresję, by w nieświadomy sposób wyrazić swoje emocje.

Bierna agresja u dorosłych – skąd się bierze i dlaczego ją stosujemy?

Bierna agresja u dorosłych nader często ma swoje źródła w doświadczeniach z dzieciństwa. Dorośli, którzy dorastali w środowisku, w którym otwarte wyrażanie emocji było tłumione lub karane bardzo często stosują bierną agresję, ponieważ:

• są nauczeni unikania konfliktów, 
• z różnych względów nauczyli się, że lepiej nie mówić wprost o swoich emocjach, 
• są przekonani, że gniew lub sprzeciw są nieakceptowalne i prowadzą do odrzucenia.

Lęk przed wyrażaniem emocji i opinii może wynikać z niskiej samooceny, braku pewności siebie lub wcześniejszych negatywnych doświadczeń w relacjach.

Bierna agresja u dorosłych jako chęć sprawowania kontroli

Bierna agresja u dorosłych może być również sposobem na kontrolowanie innych. Niektórzy stosują ją świadomie, inni nie zdają sobie sprawy z tego, że uciekają się pasywnej agresji w związku czy w relacjach z innymi. Jak to wygląda w praktyce?

Osoba stosująca bierną agresję:

• nie mówi wprost, czego chce, ale poprzez swoje zachowanie próbuje wpłynąć na innych, 
• używa sarkazmu, robi aluzje, sugeruje coś w sposób niejednoznaczny, 
• odmawia rozmowy, stosuje tzw. „ciche dni” jako formę kary. 

Pasywna agresja w związku – Jak sobie z nią radzić? 

Pasywna agresja w związku bardzo często prowadzi do obniżenia jakości relacji, wzajemnych pretensji i utraty zaufania. Jeśli masz problem z otwartą komunikacją lub czujesz, że Twoje relacje cierpią z powodu biernej agresji i niewyrażonych emocji, warto rozważyć skorzystanie z pomocy. Terapia dla par, w szczególności psychoterapia Gestalt w Warszawie pomaga w identyfikacji i przepracowywaniu schematów biernej agresji.